Analiza oprogramowania neurorehabilitacyjnego

Poniżej przedstawiono szczegółowy i profesjonalny opis oprogramowania „ExeSystem” służącego do neurorehabilitacji, a następnie raport porównawczy z programami „AfaSystem” oraz „Dr Neuronowski”.

Opis oprogramowania „ExeSystem” do neurorehabilitacji

ExeSystem to innowacyjny zestaw komputerowych programów terapeutycznych, wspierających rehabilitację neuropsychologiczną, stworzony we współpracy firmy Harpo Sp. z o. o. oraz Pracowni Neuropsychologii Klinicznej II Kliniki Neurologicznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Aplikacja została opracowana w oparciu o rekomendacje międzynarodowych ekspertów z dziedziny rehabilitacji neuropsychologicznej, co potwierdza jej wysoką jakość i zgodność z aktualnymi standardami medycznymi. ExeSystem jest wyrobem medycznym zgodnym z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745.

Przeznaczenie i grupa docelowa

ExeSystem jest przeznaczony przede wszystkim do wspomagania rehabilitacji psychologicznej dorosłych pacjentów z zaburzeniami wykonawczymi (ang. executive functions), nabytymi w wyniku ogniskowego uszkodzenia, głównie czołowych systemów mózgu. Etiologia tych patologii może być różna, obejmując urazy, udary naczyniowe, stany zapalne, a także wsparcie rehabilitacji po przebyciu choroby COVID-19.

Głównymi odbiorcami programu są specjaliści rehabilitacji neuropsychologicznej (neuropsycholodzy, terapeuci) prowadzący terapię, jak również sami pacjenci, co umożliwia kontynuowanie terapii w warunkach domowych pod profesjonalnym nadzorem.

Metodyka terapii i główne funkcje

Program ExeSystem koncentruje się na usprawnianiu wybranych umiejętności kluczowych w codziennym funkcjonowaniu, angażując następujące domeny funkcji wykonawczych:

• Uwaga: selektywność, podtrzymywanie, podzielność, przerzutność.
• Pamięć operacyjna (robocza): utrzymywanie i przetwarzanie informacji.
• Planowanie i podejmowanie decyzji: zdolność do formułowania celów, organizacji i realizacji złożonych zachowań.
• Rozwiązywanie nowych problemów.
• Rozumienie społecznego kontekstu zachowania.
• Strategie efektywnego uczenia się: trening strategii pamięciowych (np. wyobraźnia wzrokowa) i zewnętrznych technik kompensacyjnych (np. korzystanie z notatnika).
• Hamowanie zachowań impulsywnych i stereotypowych.

Kluczowe zalety programu ExeSystem:

• Urealnienie ćwiczeń: Symulowanie sytuacji z życia codziennego poprzez wykorzystanie filmów, zdjęć i realistycznych grafik, co zwiększa motywację i transfer nabytych umiejętności do realnych kontekstów.
• Informacja zwrotna: Systematyczne dostarczanie informacji zwrotnych, które wspierają modelowanie skutecznych i celowych działań.
• Monitorowanie postępów: Wspólny system oceny wykonania ćwiczeń pozwala na bieżące śledzenie i analizę postępów w rehabilitacji.
• Dostosowanie do niepełnosprawności: Przystępność programu dla osób z dysfunkcjami ruchowymi, m.in. dzięki obsłudze ekranu dotykowego.
• Rehabilitacja domowa: Możliwość samodzielnej realizacji ćwiczeń w warunkach domowych pod nadzorem specjalisty.

System zwiększa zakres narzędzi terapeutycznych dostępnych dla specjalistów i sprawia, że rehabilitacja neuropsychologiczna jest bardziej oparta na profesjonalnych rekomendacjach i, jeśli prowadzona intensywnie, skuteczniejsza.

Dostępność

ExeSystem jest dostępny w kilku wariantach zakupu:

• Wersja profesjonalna z zestawem: tablet z zainstalowaną aplikacją, ładowarka, słuchawki, podręcznik użytkownika.
• Wersja profesjonalna: program do zainstalowania na własnym komputerze.
• Wersja dla pacjenta: program do zainstalowania na własnym komputerze, umożliwiająca kontynuowanie terapii w domu.
• Wersja czasowa (miesięczna) dla pacjenta: program do zainstalowania na własnym komputerze.

Program wymaga połączenia z Internetem (WiFi, Ethernet) oraz komputera z systemem Windows (7/10 lub nowszym). Zaletą jest możliwość zainstalowania oprogramowania na jednym urządzeniu komputerowym przeznaczonym do terapii wielu chorych w placówkach.

Raport Porównawczy: ExeSystem, AfaSystem, Dr Neuronowski

Poniżej przedstawiono porównanie trzech systemów do neurorehabilitacji, uwzględniające ich przeznaczenie, metodykę terapii, dostępność oraz kluczowe różnice.

1. Przeznaczenie i grupa docelowa

• ExeSystem
• Przeznaczenie: Wspomaganie rehabilitacji psychologicznej i neuropsychologicznej.
• Grupa Docelowa: Dorośli pacjenci z zaburzeniami wykonawczymi (dysfunkcjami przedczołowymi) nabytymi w wyniku ogniskowego uszkodzenia mózgu (np. po udarach, urazach czaszkowo-mózgowych), a także wsparcie rehabilitacji po COVID-19.

• AfaSystem
• Przeznaczenie: Komputerowy system wspierający terapię afazji i innych zaburzeń mowy.
• Grupa Docelowa: Terapeuci pracujący z osobami z afazją (ruchową, czuciową, amnestyczną, mieszaną), zaburzeniami mowy (dyzartria, opóźniony rozwój mowy) po udarach, urazach, w przebiegu chorób upośledzających sprawności językowe.

• Dr Neuronowski
• Przeznaczenie: Nowatorskie narzędzie terapeutyczne wspomagające rehabilitację dzieci i dorosłych z zaburzeniami mowy oraz innymi zaburzeniami poznawczymi.
• Grupa Docelowa: Osoby od 5. roku życia do późnej starości, w tym dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, specyficznym zaburzeniem mowy i języka (SLI, afazja), zespołem Aspergera, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, deficytami słuchowymi (APD), dysleksją, trudnościami szkolnymi, niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, a także dorośli po urazach mózgu, udarach, w chorobach neurodegeneracyjnych.

2. Metodyka terapii i główne funkcje

• ExeSystem
• Metodyka: Neuropsychologiczna rehabilitacja komputerowa oparta na treningu funkcji wykonawczych. Wykorzystuje mechanizmy motywacyjne, symulacje codziennych sytuacji, informację zwrotną.
• Główne funkcje: Ćwiczenia usprawniające uwagę, pamięć operacyjną, planowanie, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów, rozumienie kontekstu społecznego, strategie uczenia się. Program zawiera bogaty zestaw różnorodnych ćwiczeń modulujących zachowanie.

• AfaSystem
• Metodyka: Komputerowe ćwiczenia językowe, wspierające odbudowę komunikacji. Materiał wzbogacony o ilustracje i nagrania dźwiękowe, podzielony według poziomów trudności i dostosowywany indywidualnie. Podkreśla się konieczność intensyfikacji oddziaływań we wczesnym okresie od zachorowania.
• Główne funkcje: Wspomaganie terapii zaburzeń mowy w czterech obszarach: ekspresji (tworzenie wypowiedzi), rozumienia (rozumienie komunikatów językowych), pisania i czytania. System zarządzający umożliwia zarządzanie kartoteką pacjentów, ustalanie parametrów terapii i analizę wyników.

• Dr Neuronowski
• Metodyka: Terapia oparta na metodzie usprawniania „zegara neuronalnego” (czasowego przetwarzania informacji), opracowanej przez prof. dr hab. Elżbietę Szeląg. Składa się z 10 modułów zawierających 46 bazowych gier komputerowych. Zapewnia intensywną, wielomodalną, indywidualnie dostosowaną i adaptacyjną stymulację. Posiada rozbudowany system motywacyjny.
• Główne funkcje: Usprawnianie świadomości fonologicznej, słuchu fonematycznego, rozumienia mowy, sekwencjonowania dźwięków, pamięci, szybkości reagowania, uwagi i funkcji wykonawczych. Program dostosowuje się do indywidualnych potrzeb użytkownika, monitorując postępy.

3. Dostępność (wersje domowe, terapeutyczne)

• ExeSystem
• Wersje terapeutyczne: Wersja profesjonalna z zestawem (tablet) oraz wersja profesjonalna do instalacji na własnym komputerze. Przeznaczone dla specjalistów, umożliwiające zarządzanie terapią wielu chorych.
• Wersje domowe/dla pacjenta: Wersja dla pacjenta (do instalacji na własnym komputerze) oraz wersja czasowa (miesięczna) dla pacjenta, umożliwiające samodzielną rehabilitację w domu pod nadzorem specjalisty.

• AfaSystem
• Wersje terapeutyczne: Wersja dla terapeuty z pełną funkcjonalnością, pozwalająca na zarządzanie kartoteką pacjentów, ustalanie parametrów terapii, uruchamianie ćwiczeń, przegląd i analizę wyników.
• Wersje domowe/dla pacjenta: Wersja dla pacjenta do indywidualnej pracy w domu. Wymaga współpracy z terapeutą posiadającym profesjonalną wersję programu; pacjent otrzymuje zestawy ćwiczeń od terapeuty.

• Dr Neuronowski
• Dostępność: Program przeznaczony zarówno dla specjalistów (pedagogów, neuropsychologów, logopedów, neurologopedów, lekarzy), jak i indywidualnych odbiorców.
• Często sprzedawany w zestawie z dedykowanym tabletem, słuchawkami i podręcznikami. Licencja bezterminowa pozwala na rejestrację wielu kont użytkowników na jednym tablecie, co jest korzystne dla placówek. Jest to więc produkt, który może być używany zarówno w profesjonalnym gabinecie, jak i w domu przez indywidualnych użytkowników.

4. Kluczowe różnice między tymi trzema systemami

1. Główny obszar terapii:

• ExeSystem koncentruje się na funkcjach wykonawczych i dysfunkcjach przedczołowych u dorosłych.
• AfaSystem jest specjalistycznym narzędziem do rehabilitacji afazji i zaburzeń komunikacji językowej.
• Dr Neuronowski ma szersze spektrum, obejmując różne funkcje poznawcze (m.in. mowę, uwagę, pamięć, funkcje wykonawcze) u dzieci i dorosłych, z naciskiem na czasowe przetwarzanie informacji.

2. Grupa wiekowa:

• ExeSystem jest przeznaczony dla dorosłych.
• AfaSystem jest głównie dla dorosłych pacjentów z afazją.
• Dr Neuronowski jest uniwersalny wiekowo – od 5. roku życia do późnej starości.

3. Filozofia/metodyka:

• ExeSystem kładzie nacisk na realistyczne scenariusze i trening metakognitywny, aby poprawić funkcjonowanie w życiu codziennym.
• AfaSystem skupia się na strukturyzowanych ćwiczeniach językowych w obszarach ekspresji, rozumienia, czytania i pisania, z dużą bazą materiałową i poziomami trudności.
• Dr Neuronowski opiera się na teorii usprawniania „zegara neuronalnego”, co ma przekładać się na poprawę wielu funkcji poznawczych jednocześnie poprzez trening podstawowych procesów temporalnych.

4. Charakter ćwiczeń:

• ExeSystem oferuje ćwiczenia angażujące różne domeny funkcji wykonawczych, często o charakterze strategicznym i problemowym.
• AfaSystem zawiera ćwiczenia typowo logopedyczne i neuropsychologiczne, skoncentrowane na aspekcie językowym.
• Dr Neuronowski to zestaw gier komputerowych usprawniających różne funkcje poznawcze, bazujące na intensywnej i wielomodalnej stymulacji.

5. Możliwość użycia w domu:

• Wszystkie trzy systemy oferują opcje umożliwiające pracę w warunkach domowych, jednak AfaSystem w wersji dla pacjenta wymaga ścisłej współpracy z terapeutą, który przygotowuje zestawy ćwiczeń. ExeSystem i Dr Neuronowski również umożliwiają pracę domową, przy czym ExeSystem ma dedykowaną wersję dla pacjenta, a Dr Neuronowski jest adresowany także indywidualnym odbiorcom.

Wszystkie programy są rozwijane we współpracy z wiodącymi ośrodkami naukowymi w Polsce (Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN), co gwarantuje ich naukowy fundament i skuteczność terapeutyczną.

Podsumowanie

ExeSystem, AfaSystem i Dr Neuronowski to trzy zaawansowane systemy do neurorehabilitacji, z których każdy ma unikalne cechy i przeznaczenie. ExeSystem skupia się na funkcjach wykonawczych u dorosłych, AfaSystem specjalizuje się w terapii afazji, a Dr Neuronowski oferuje szerokie spektrum ćwiczeń dla różnych grup wiekowych. Wybór odpowiedniego systemu zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz celów terapeutycznych.